Mindful leven in lockdown
Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog heeft Nederland een avondklok. Voor het eerst in jaren wordt een groot deel van ons leven op zijn kop gezet door een wereldwijde pandemie en een telkens verlengde lockdown. Het is een feit en het duurt nu al bijna een jaar. Maar niemand kan ons vertellen hoe we hiermee om moeten gaan. Hoe doen we dat eigenlijk? Iets waar we meestal niet bij stil staan. Het gebeurt gewoon?
Sommige mensen zijn een kei in aanpassen, ze lijken moeiteloos mee te veren met de pieken en dalen van het leven. Tenminste, zo lijkt het. Maar voor het verkrijgen van mentale veerkracht is vaak innerlijk werk nodig. Het vermogen om je aan te passen aan wisselende omstandigheden hebben wij mensen allemaal, alleen lijkt het soms verdwenen of is het wat ondergesneeuwd. De mensen die bijna moeiteloos deze lastige tijd doorkomen doen dit zeker niet zonder het nodige mentale werk. Vraag het ze maar!
Wanneer er iets op ons bordje komt wat we niet willen, dan is er verzet. We zeggen ‘nee’ tegen de ervaring, ‘nee’ tegen de gebeurtenis en ‘nee’ tegen de gevolgen ervan. ‘Dit wil ik niet’ of ‘niet nu!’ zijn gedachten die je vast herkent. Het vreemde is dat deze gedachten ook optreden bij een feit. De pandemie en lockdown zijn een feit en onze weerstand, angst en verdriet, in welke vorm of uiting dan ook, zijn een reactie daarop. Aan feiten kunnen we vaak niet veel doen, maar het is wel mogelijk om onze reactie op de feiten te onderzoeken. Door je bewust te zijn van je reactie, kun je er ook iets aan veranderen. Dat is fijn, want het is vaak niet de gebeurtenis zelf, maar onze reactie erop wat ons omver blaast.
Maar hoe doe je dat? En wat kun je dan doen? Daar komt mindfulness om de hoek kijken, het vermogen om onze aandacht te richten. Doelbewust en met een open, vriendelijke blik aanwezig zijn in het huidige moment. Daar is ruimte voor je om te leren, want in het huidige moment kun je je eigen gedrag goed sturen of veranderen. Een gevolg hiervan is veel meer rust in je hoofd en ontspanning in je lijf. En dat willen we allemaal!
Mindful leven
Met aandacht leven in het moment brengt rust, heel veel rust. Het zorgt ervoor dat we niet worden meegesleept in automatische gedachten en gevoelens over het verleden of de toekomst. Het laat ons gewoon aanwezig zijn in het moment, en daar is het vaak rustig. In het hier en nu zijn de dingen meestal goed zoals ze zijn. En, misschien nog belangrijker, daar zíjn de dingen ook zoals ze zijn. Het nu is zeker, dat is een houvast en niet wat onze gedachten ons steeds maar vertellen. Misschien heb je dit al opgemerkt? Een mooi gevolg van de huidige crisistijd is de vertraging en de rust die lijkt te ontstaan. We hoeven niet meer zo snel, onze verplichtingen (ook de leuke) zijn minder geworden en er vallen heel veel keuzes weg. Er ontstaat ruimte voor nieuwe dingen en ons brein vindt het heerlijk. We hoeven niet alleen maar te reageren op alles wat erop ons afkomt, maar we verzinnen zelf iets. Wat zal ik doen vanavond? Ga ik nog wel door met mijn werk? Wil ik nog wel wonen waar ik woon? Wat vind ik eigenlijk leuk om te doen? Wat is mijn rol in mijn leven?
- Train je mind
Je kunt het oefenen om je aandacht naar het hier en nu te brengen. Mindfulness of meditatie, begeleidt door een goede teacher, ondersteunt je hierin. Je leert het door letterlijk even stil te staan, je ogen te sluiten en je aandacht te observeren. En ook hier geldt, hoe meer je oefent, hoe beter je erin wordt. Zittend op je kussen oefen je in het observeren van gedachten, gevoelens en fysieke sensaties. En dat op een doelgerichte en compassievolle manier, zonder te hoeven oordelen over de ervaringen in het moment. Een gevolg hiervan is meer rust, concentratie en ontspanning in je dag. - Stop en vertraag
We gaan maar door, dat herken je vast. Ook nu onze agenda minder gevuld is lijken we toch druk te zijn? Wat doen we verkeerd of wat kan er anders? Juist omdat we gewend zijn aan bezig zijn, doen, flink zijn en doorgaan, moeten we nu wennen. Onze geest is gewend aan prikkels van binnenuit en van buitenaf. Buiten is het nu rustiger, maar vanbinnen nog niet altijd. Gun jezelf de tijd en ruimte om hieraan te wennen. Neem je tijd om te pauzeren, te vertragen en je tempo aan te passen. Dat is echt gezond! Vanuit onze jaag- of gevaarmodus kom je zo wat makkelijker in de zijnsmodus. Daar is het goed vertoeven, daar kan onze hartslag omlaag, mag de spierspanning minder worden en kan de adembeweging tot rust komen. - Wees aardig voor jezelf
Het is vreemd, maar wij mensen zijn goed in het streng toespreken van onszelf. ‘Dit moet een volgende keer beter’ of ‘dat heb je niet handig gedaan’, zijn een voorbeeld van gedachten die we vaak denken. Niet helpende gedachten die ons gespannen maken en ervoor zorgen dat wij onszelf als mens afkeuren. Deze gedachten zijn hardnekkig en automatisch. Net als het trainen van je open en niet oordelende geest, zo kun je jezelf ook trainen in vriendelijkheid. Geef je gedachten een positieve wending, glimlach en laat mildheid toe in je denken, voelen en doen. Dat helpt enorm om nu blij te zijn! - Huil en voel je rot
Dit lijkt misschien een gekke tip voor een mindful leven. Toch niet! Om mindful te leven stel je je met mildheid open voor het moment. Dat betekent dat je soms opmerkt dat je boos bent, verdrietig, teleurgesteld, bang of wanhopig. Dat is oké, want het is er. Onze pogingen om dingen anders te laten zijn dan ze zijn kosten bakken met energie. Voel je je rot? Dan trek je je terug. Ben je erg verdrietig? Dan huil je. Ben je boos? Dan blaas je stoom af. Ook dit is goed voor jezelf zorgen, door niet voorbij te gaan aan je gedachten en gevoelens. Ze zijn stuk voor stuk boodschappers en hebben het beste met ons voor. Je kunt ze leren kennen en herkennen, waardoor je er minder last van hebt. En als je ernaar luistert, dan kun je de voor jou goede keuzes maken. Stel het contact met je lastige gevoelens en emoties niet uit, maar maak er bewust ruimte voor. Zo worden ze niet groter, maar kleiner. - Verander mee
Het leven is wat je gebeurt, terwijl je andere plannen maakt. Verandering is onderdeel van het leven, en hoe beter je hiermee omgaat hoe gelukkiger je zal zijn. Verandering brengt ruimte voor groei, voor iets nieuws. Open je voor het leven zoals het nu is, zonder er teveel over hoeven denken. Laat je aandacht rusten in het huidige moment en gun jezelf hiermee ook rust. Dit is niet altijd gemakkelijk, maar je kunt het elke dag weer opnieuw proberen. Voel je weerstand? Merk het op en laat het gaan… Komt de weerstand terug? Merk het opnieuw op en laat het weer gaan… Een nuttige oefening! - Het positieve zien
Een mindfulnesstraining zorgt ervoor dat je je leert openstellen voor de dingen die goed gaan of positief zijn. Waar geniet je nu van? Wat maakt je blij of gelukkig? Van nature zijn wij mensen gericht op wat niet goed gaat, op de dingen die negatief of lastig zijn. Gek genoeg onthouden we dit laatste ook beter. En zeker wanneer je last hebt van klachten van overbelasting, dan is het moeilijk om het positieve te zien. Maar ook hier kun je jezelf aan herinneren! Schrijf iedere dag voordat je gaat slapen iets op waar je blij van werd, waar je positieve gedachten en gevoelens bij hebt ervaren. - Stop multitasken
Probeer om je aandacht te richten op een ding. Wil je je graag rustig voelen, dan helpt het om niet twee of meer dingen tegelijk te doen. Eerst dit, dan dat. Probeer maar! Herinner jezelf eraan om niet te koken en het nieuws te kijken, of je kind met huiswerk te helpen en ondertussen je social media te checken. Een ding tegelijk doen brengt rust in je hoofd en in je lijf. Singletasking is gezond, en nu is een goede tijd om het te oefenen toch? En, tot slot, leg de lat voor jezelf niet te hoog. Je kunt deze tips voor een mindful leven soms weer even doorlezen. Welke ga je vandaag of morgen proberen?